Ambachtelijke beroepen in gevaar: tekort aan vakmensen dreigt

Zijn er straks nog wel genoeg orthopedische schoenmakers en pianostemmers?

Veel ambachtelijke vakopleidingen verdwijnen door een gebrek aan instroom. Steeds minder jongeren kiezen voor het leren van een ambacht waardoor het specialistisch vakonderwijs het zwaar heeft. Er zijn momenteel ongeveer 37 kleine specialistische vakopleidingen met vijftig of minder studenten.
Op 1 januari is het platform Ambachtelijk Vakmanschap opgericht, het HMC is hier ook onderdeel van. Dit platform is ontworpen om de zichtbaarheid van de sector te vergroten en de belangrijke knelpunten aan te pakken. Samen willen wij de ambachten aantrekkelijker maken.

Zo is de pianotechniekopleiding bij het HMC in Amsterdam de laatste voltijdopleiding in zijn soort en worden smidse opleidingen alleen nog via particuliere initiatieven aangeboden.

Piano stemmen en orthopedische schoenen
Wendy van Wilgenburg, directeur van Stichting Ambacht in Beeld, maakt zich zorgen over het verdwijnen van kennis en vakmanschap. “Er is een schreeuwend tekort aan ambachtslieden, terwijl hun werk onmisbaar is. Zonder hen kunnen we geen maatwerk leveren, piano’s stemmen of restaureren, wat essentieel is voor een duurzame economie.” Vertelt Van Wilgenburg.

Orthopedisch schoentechnicus Jan van Westenbrugge ziet deze trend ook. Hij benadrukt dat zijn beroep juist creatief en waardevol is, zeker gezien de groeiende vraag door vergrijzing en ziektes zoals diabetes. “Wij helpen mensen mobiel te blijven en hun levenskwaliteit te verbeteren,” zegt hij. Toch vreest hij dat ambachten door hoge kosten in de toekomst alleen nog toegankelijk zijn voor de rijken.

‘Saai imago niet terecht’
Volgens Van Wilgenburg ligt het probleem deels bij het stoffige imago van ambachten. Jongeren zien handwerk vaak niet als interessant en ouders stimuleren eerder banen in de kenniseconomie. Om dit te veranderen, organiseert ze Ambacht in Beeld Festivals waar jongeren zelf aan de slag kunnen met verschillende ambachten. “Ze ontdekken hoe leuk het is om iets met de hand te maken en zijn vaak trots op het resultaat,” vertelt ze.

Nieuw platform
Daarnaast lanceerde Van Wilgenburg op 1 januari 2025 het platform Ambachtelijk Vakmanschap Nederland, waarvan het HMC ook onderdeel is. Dit platform bundelt de krachten van de 80.000 ambachtslieden in Nederland om de zichtbaarheid van de sector te vergroten en beter te kunnen lobbyen. “Met een betere samenwerking kunnen we het ambachtelijke vakmanschap behouden voor de toekomst.” Bekijk hier Ambachtelijk Vakmanschap Nederland

Open dagen
We hebben meer ambachtelijke opleidingen bij het HMC. Kom jij bij ons kijken? Meld je hier aan voor onze open dagen.